Άγιος Φανούριος: ο άγιος που φανερώνει

Σύμφωνα με το συναξάρι του οι ειδήσεις είναι λίγες και ασαφείς. Σε πλήρη συμφωνία με το όνομά του, η εικόνα του Αγίου φανερώθηκε ξαφνικά στα τείχη της πόλης της Ρόδου, τα οποία επισκεύαζαν, στις 27 Αυγούστου, οπότε και έκτοτε εορτάζεται. Οι εργάτες βρήκαν στα τείχη της πόλης τα ερείπια μιας εκκλησίας με φθαρμένες εικόνες. Μεταξύ αυτών βρέθηκε και μία στην οποία ο μητροπολίτης Ρόδου Νείλος(1355 - 1369) διάβασε την επιγραφή «Άγιος Φανούριος ή Φανώ». Η εικόνα απεικόνιζε τον Άγιο Φανούριο με ρωμαϊκή στρατιωτική στολή. Στο ένα χέρι κρατά μια λαμπάδα και στο άλλο ένα σταυρό. Τριγύρω απεικονίζονται τα 12 μαρτύριά του. Αν και ο Άγιος ήταν άγνωστος, ο μητροπολίτης ανακαίνισε την ερειπωμένη εκκλησία και καθιέρωσε γιορτή την ημέρα εύρεσης της εικόνας. Αυτός συνέταξε την πρώτη ασματική ακολουθία και παρακλητικό κανόνα προς τιμήν του Αγίου. Έτσι η Ρόδος απέβη κέντρο λατρείας, όπου αναφέρονται πολλά θαύματα, ένα από τα οποία και τα πρώτα είναι η απελευθέρωση τριών Κρητών ιερέων εκείνη την περίοδο από τους Αγαρηνούς.

Η λατρεία απλώθηκε γρήγορα στα Δωδεκάνησα, στην Κρήτη, στην Κύπρο, στη Χίο, στη Λέσβο κι έπειτα στην υπόλοιπη Ελλάδα, σε βαθμό που ο άγιος είναι σήμερα ένας από τους δημοφιλέστερους αγίους της Εκκλησίας μας. Όσον αφορά στην λατρεία του Αγίου στην Κρήτη, όπου εμφανίζεται ιδιαίτερα έντονη, η πρώτη μαρτυρία στο νησί εντοπίζεται με την προσθήκη το 1426 εγκάρσιου κλίτους στη Μονή Βαλσαμονέρου ή Βαλσαμονερίου(τώρα, Βροντησίου), στο νομό Ηρακλείου, το οποίο είναι αφιερωμένο στον άγιο και στο οποίο σώζονται μάλιστα δύο εικόνες του αγίου φιλοτεχνημένες από τον σπουδαίο εικονογράφο Άγγελο(α΄ μισό 15ου αιώνα).

Η εύρεση και η εξάπλωση της λατρείας του Αγίου είχε ως συνέπεια και την δημιουργία λαογραφικών φαινόμενων, για τα οποία και θα γίνει μια μικρή αναφορά. Ο άγιος έγινε δημοφιλέστερος λόγω της παρήχησης του ονόματος προς το ρήμα φαίνω, φανερώνω, δηλαδή αποκαλύπτω, παρουσιάζω κάτι. Έχει τη δύναμη να φανερώνει όλα τα χαμένα αντικείμενα, με την επίκληση, « Άγιε Φανούριε, φανέρωσέ μου ή φανέρωσέ το». Αυτή η ιδιότητα του αγίου επεκτάθηκε, προπαντός στην Κρήτη και στη Θεσσαλία αργότερα, στην ανεύρεση κλεμμένων ζώων, κυρίως αιγοπροβάτων, και στην κατ’ ακολουθία αποκάλυψη του ζωοκλέφτη. Και γι’ αυτό οι βοσκοί στην Κρήτη και στη Θεσσαλία τον θεωρούν προστάτη τους και, ως ποιμένα, φύλακα των ποιμνίων. Την ημέρα εκείνη, μάλιστα, εορτάζεται και η μνήμη του οσίου Ποιμένα του Αιγυπτίου, σα να ήθελε να δηλωθεί και κάποια σχέση με τη φύλαξη ποιμνίων και φανερωμένων. Επίσης, σε μερικά μέρη, όπως στην Κρήτη, ο άγιος θεωρείται ως ιατήρ άγιος διαφόρων νοσημάτων και, ιδιαίτερα, των πονοκεφάλων.

Ο άγιος θεωρείται ότι φανερώνει και την τύχη, όπως και τον δρόμο τον καλό, καθώς, όπως σημειώνει στο άρθρο του ο Βασίλης Λαμνάτος: «στην Παρνασσίδα λένε «Αγιε μου Φανούριε, φανέρωσέ μου το...και θα σου κάνω μια κουλούρα για την ψυχή της μάνας σου. Και αλλού «θ̉ ανάψω κερί για την ψυχή της αμαρτωλής μάνας σου».
Διάφορα είναι τα τάματα, που προσφέρουν για την ανεύρεση χαμένων ή κλεμμένων πραγμάτων. Με τα χρόνια όμως, ως τάμα έχει επικρατήσει σχεδόν αποκλειστικά το ψήσιμο της πίτας, της πασίγνωστης φανουρόπιτας, άπαξ ή τρία Σάββατα. Ανεξάρτητα πάντως από οποιαδήποτε τάμα έχει επικρατήσει οι νοικοκυρές να ζυμώνουν την ημέρα της γιορτής του Αγίου ή την παραμονή(Καρδίτσα) και αφού διαβαστεί από τον ιερέα, να μοιραστεί σε συγγενείς και στον υπόλοιπο κόσμο με την ευχή: «Ο Θεός σ’χωρέσ’ τη μάνα του αγίου Φανουρίου». Υπάρχουν διάφορες παραδόσεις για τη μάνα και την κακία της, καθώς και ότι ήταν στην κόλαση και ο άγιος προσπάθησε να τη σώσει, έστω και με την ελάχιστη πράξη προσφοράς ενός «κρεμμυδότσουφλου» σε ένα φτωχό ζητιάνο. Σύμφωνα με άλλες παραδόσεις γίνεται για τη συγχώρεση της αδελφής ή του αναδόχου του αγίου. Στην Κρήτη, στην Κύπρο, στη Φλώρινα και στην Καρδίτσα και οι ανύπανδρες κοπέλες ψήνουν τη πίτα, για να τους φανερώσει ή να τους φέρει ένα καλό γαμπρό, ενώ στη Σκιάθο και στην Καρδίτσα και οι μητέρες για την φανέρωση καλής τύχης και του καλού γαμπρού για τις κόρες τους. Η φανουρόπιτα παρασκευάζεται με εννιά ή επτά λογιών υλικά και είναι, σχεδόν πάντοτε, νηστίσιμη.

Σύμφωνα με την παράδοση, που ο Άγιος θεωρείται από τους βοσκούς προστάτης των ποιμένων, των ποιμνίων αλλά και της υγείας και των δύο, ανθρώπων και ζώων, κάποιοι άνθρωποι στη συνοικία των Καμινάδων, οι οποίοι και ασχολούνται και με την κτηνοτροφία, αφιέρωσαν, παλαιότερα, τα ζωντανά τους για τη χάρη του Αγίου, διασώζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο μια παράδοση αιώνων, με την προσφορά των σφαχτών για την κοινή τράπεζα μετά την ευχαριστιακή τράπεζα και μάλιστα με κέντρο και γύρω από το ναό.
Ο εορτασμός γίνεται, όπως φαίνεται, με την οικοδόμηση του παλαιού ναού του Αγίου Φανουρίου στη συνοικία της Καρδίτσας, με την ονομασία Γαρδικάκι, που, παλαιότερα, ήταν μέρος της συνοικίας Καμινάδων και, μάλιστα, κοντά στα ʺΑμπελάκια», σε σύνορο, με οικίες και κτήματα και κήπους(ʺμπαξέδεςʺ) Καρδιτσιωτών, όπως του Κολτσίδα.
Η εκκλησία οικοδομήθηκε σε ρυθμό μιας μικρής μονόχωρης δρομικής βασιλικής, χωρίς να έχει γίνει γνωστό, ακόμα, ο ακριβής χρόνος ανέγερσής της, και, ολοκληρώθηκε, με την κάλυψη ολόκληρης της δαπάνης οικοδόμησης της εν λόγω εκκλησίας από μία γυναίκα, σύζυγο κάποιου εύπορου Καρδιτσιώτη, δικηγόρου στο επάγγελμα, στην οποία φανερώθηκε η ύπαρξη της εικόνας του Αγίου Φανουρίου στην εν λόγω περιοχή, που ήταν και η αιτία κατασκευής της.

Ο ναός είναι ιδιωτικός, ενώ απέτυχε η υπαγωγή του στη δικαιοδοσία της μητρόπολης, πράγμα, που δεν οδήγησε και στην τέλεση ακολουθιών κατά την ημέρα της εορτής, με την αποστολή κληρικών από την Ιερά μας Μητρόπολη, ως πέρυσι. Η εύρεση της εικόνας, όπως μου μετέφεραν, που είναι παλαιότερη της εκκλησίας ήταν και η αιτία ανοικοδόμησης αυτής της εκκλησίας, ενώ φανερώνει τη διάδοση και της λατρείας του Αγίου και στη Θεσσαλία και στην περιοχή καθώς και πόλη της Καρδίτσας, αποτελώντας ένα ante guem για την επιβεβαιωμένη εισαγωγή και διάδοση της λατρείας του Αγίου σε αυτές.
Αυτή είναι η μεγάλη παράδοση, που ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καμινάδων Καρδίτσας συνέχισε να επιτελεί και καθιέρωσε την πολύχρονη και πολυήμερη εκδήλωση - θεσμό στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης, με το όνομα «Αυγουστιάτικες βραδιές τις Καμινάδες». Αυτός ονομάστηκε και διοργανώθηκε, με πρωτοβουλία του αείμνηστου προέδρου του, Νικολάου Λάμπρου, της χοροδιδασκάλου, κας Νίκης Λάμπρου - Γκιάτα, του διοικητικού συμβουλίου και του γράφοντα, πριν από δεκαπέντε χρόνια, με ημερομηνία έναρξης το 2008, ενώ λόγω της λοιμικής ασθενείας του νέου ιού του Covid 19 το 2019 και λόγω ούτως ή άλλως των κρουσμάτων και της απαγόρευσης των εκδηλώσεων και σε εθνικό αλλά και σε τοπικό επίπεδο, είχαν, ως αποτέλεσμα, να σταματήσουν, τότε, για ένα χρόνο, μόνο, οι εκδηλώσεις εορτασμού του εκ μέρους του Συλλόγου.
Παρόλα ταύτα πράγμα, που μαρτυρεί τη μεγάλη διάδοση της λατρείας στην περιοχή είναι η διοργάνωση και πολλών και πολυήμερων εκδηλώσεων, με την ίδια ονομασία, τόσο, τοπικά, όσο, και πανελλήνια. Εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί για δεύτερη χρονιά και στη συνοικία Καμινάδων από τη Λαογραφική Εταιρεία Μουσικών και Χορευτικών Μελετών “Νικολαος Πλαστηρας‟, με τίτλο ”Φανούρεια 2023‟, μια εκδήλωση που ξεκίνησε, μόνο. από τη χρονιά, που η ως άνω Εταιρεία εγκαταστάθηκε στην ομώνυμη συνοικία. Ή, όπως συμβαίνει στην κοινότητα του Μάρκου, με τον εορτασμό του παρεκκλησίου του Αγίου Φανουρίου, με προσφορά και διανομή φαγητού και του εκκλησιαστικού συμβουλίου, παλαιότερα, εδώ και πολλά χρόνια, και, πέρυσι, με το επιπλέον, με την οργάνωση, δηλαδή, μουσικοχορευτικής εκδήλωσης, όπως δημοσιεύτηκε, ως πρωτοβουλία και δράση του Λαογραφικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Μάρκου. Επίσης, και αλλαχού στην Ελλάδα οι περισσότερες εκδηλώσεις λαμβάνουν την ονομασία «Φανούρεια», όπως στην Αθήνα και σε περιφέρειες γύρω από αυτή ενώ υπάρχουν και άλλες με την ονομασία «Βραδιές του Αυγούστου», ενώ η ονομασία του Συλλόγου είναι, σχεδόν, μοναδική.

Οι εκδηλώσεις του Πολιτιστικού Συλλόγου Καμινάδων Καρδίτσας θα είναι πολυήμερες προς τιμήν του Αγίου Φανουρίου και φέτος, όπως ήταν και ξεκινούσαν από την προπαραμονή και διαρκούσαν ως και ανήμερα, παλαιότερα. Αυτές θα είναι οι εξής: Την Πέμπτη, 24 Αυγούστου, στις 21:00 η "Θεατρική Σκηνή Καρδίτσας" θα παρουσιάσει δωρεάν την επίκαιρη παράσταση "Ξαναπάω για Δήμαρχος". Την Παρασκευή, 25 Αυγούστου, στις 21:00 θα εμφανιστούν παραδοσιακά χορευτικά τμήματα από το Σύλλογο Καμινάδων, το Κέντρο Χορού και Λαογραφίας "Εν Χορώ" και το Χορευτικό και Λαογραφικό Όμιλο Κέδρου Καρδίτσας, ενώ Θα ακολουθήσει γλέντι για όλους.

Την παραμονή, Σάββατο, 26 Αυγούστου 2023, θα συμμετάσχει, με την προσφορά άρτων και στην αρτοκλασία, που θα λάβει χώρα κατά τη διάρκεια τέλεσης της ακολουθίας του Πανηγυρικού Εσπερινού, και υπέρ του Συλλόγου και των μελών του, ενώ άτομα από τα χορευτικά τμήματα του συλλόγου, ντυμένα, με παραδοσιακές ενδυμασίες της περιοχής μας και της συνοικίας, θα πλαισιώσουν την εικόνα του Αγίου και θα τη συνοδεύσουν και κατά την περιφορά της στη συνοικία των Καμινάδων. Αν δε, δεν θα πραγματοποιηθεί η λιτάνευση της ιεράς Εικόνας για οποιοδήποτε λόγο, οι χορευτές θα στέκονται δίπλα και από τις δύο πλευρές της ιεράς Εικόνας του Αγίου από την έναρξη ως το πέρας του εόρτιου Εσπερινού

Την Κυριακή, 27/08/2023, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καμινάδων θα συμμετάσχει, με τη διανομή και προσφορά του υψώματος, των εορτίων κολλύβων προς τιμήν του Αγίου, της παραδοσιακής φανουρόπιτας, του παραδοσιακού γλυκίσματος της περιοχής, που είναι το λουκούμι, και αναψυκτικών.
Και αυτά, ως κατακλείδα των πολυήμερων εορτασμών του δεκαπεντάχρονου Θεσμού «Αυγουστιάτικων βραδιών, με τη μοναδική και ποιητική ονομασία του στο πλαίσιο του πολυήμερου εορτασμού του Αγίου στη συνοικία αυτή και με την ύπαρξη δύο ναών, και του παλαιού και του νέου στα όρια αυτής, και τηρώντας στο έπακρον τις συνήθειες και τις παραδόσεις του τόπου μας, με αποκορύφωμα, πέρυσι, όπου είχαμε την ιδιαίτερη τιμή και χαρά και το ύψωμα και η πίτα να ευλογηθούν από τον Επίσκοπό μας. Και τι δεν πραγματοποιήθηκε προπαραμονές, παραμονές και ανήμερα όλα αυτά τα χρόνια και του θεσμού αυτού, που είναι ανάγκη και να κατοχυρωθεί και, επίσημα, στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης; Από θεατρικές παραστάσεις και παραστάσεις Θεάτρου Σκιών ως χορευτικές εκδηλώσεις, με τη συμμετοχή πολλών χορευτικών και προσφορά γευμάτων σε όλους, που συνεχίζει, ελπίζοντας και φέτος στην πραγματοποίηση αυτών και ότι θα γίνουν, καλώς εχόντων των πραγμάτων, καπνίζοντας τις Καμινάδες εν τω τέλει του θέρους για μία, ακόμα, φορά ο Σύλλογος της συνοικίας αυτής και μέσω αυτού, με καπνούς, λόγω εορτασμού, χαράς, εκδηλώσεων και εδεσμάτων προς τιμήν του μεγάλου αυτού νεοφανούς Αγίου. Του Αγίου με τη μεγαλύτερη διάδοση της λατρείας και του εορτασμού την περίοδο αυτή στον Ορθόδοξο κόσμο και με την ύπαρξη πολλών και παλαιών παραδόσεων σε όλο τον Ελληνισμό και, ιδιαίτερα, σε αυτόν, αφού η λατρεία ξεκινά σε αυτόν τον ευλογημένο χώρο της Μεσογείου και της πατρίδας μας……

 Κωνσταντίνος Πεσλής,
Ιστορικός - Λαογράφος - Συντηρητής Έργων Τέχνης & Ζωγραφικής
Τακτικός Επιστημονικός Υπεύθυνος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καμινάδων Καρδίτσας

  Βιβλιογραφία(ενδεικτική):
1. Αντώνης Αντωνίου - Κωνσταντίνος Πεσλής, Συμβολαιογραφικές πράξεις συμβολαιογραφούντος ειρηνοδίκη Καρδίτσας Σοφοκλέους Οιταιοκαρύδη(1881 - 1882), Περιλήψεις - Ευρετήρια, Εισαγωγή - περιλήψεις - ευρετήρια: Αντώνης Αντωνίου - Κωνσταντίνος Πεσλής, εκδόσεις Gutenberg, Γενικά Αρχεία του Κράτους, Ελληνική Δημοκρατία - ΥΠ.Α,Β.Μ.Θ. Αρχεία Ν. Καρδίτσας, 2010
2. Βασιλης Λαμνάτος, «Αύγουστος, μήνας της συγκομιδής και της Παναγίας μας. Η περίοδος της αφθονίας, των καρπών και των φρούτων, η πιο καλοδεχούμενη όλης της χρονιάς», Αφιέρωμα Λαογραφία, ένθετο Ορθοδοξία και Ελληνισμός, Ελεύθερος τύπος της Κυριακής, σσ. 10 - 11
3. Δημητρίου Σ. Λουκάτου, Εισαγωγή στην ελληνική Λαογραφία, δ΄έκδοση, Μ. Ι. Ε. Τ., Αθήνα 1992, σσ. 267 - 269
4. Φοίβου Πιομπίνου, «Φανούριος, ο άγιος που φανερώνει», στο «Αύγουστος», Επτά ημέρες Καθημερινή, Αθήνα, Κυριακή 5 Αυγούστου 2001, σσ. 32 - 33
5. https://www.enimerotiko.gr/syntages/aythentiki-syntagi-gia-afrati-fanoyropita-me-liga-ylika-i-eychi-poy-prepei-na-peite-otan-tin-ftiaxete/
6. https://www.ekklisiaonline.gr/nea/agios-fanourios-o-agios-stin-laografia/
7. https://www.ertnews.gr/eidiseis/mono-sto-ertgr/agios-fanoyrios-ti-anaferei-i-paradosi-poio-einai-to-ethimo-syntagi-gia-fanoyropita/
8. https://rethnea.gr/%CE%AC%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CF%86%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%BB%CE%B1%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CF%84%CE%B7/
9. https://www.e-evros.gr/gr/eidhseis/3/agios-fanoyrios-h-istoria-oi-8ryloi-ta-8aymata-kai-h-fanoyropita/post33119
10. https://argolikivivliothiki.gr/2020/08/24/saint-phanourios/
11. https://www.orthodoxianewsagency.gr/paideia-kai-politismos/o-agios-fanourios-tou-mouseio-xristianikis-texnis-agia-aikaterini/
12. Καταγραφή και συγκέντρωση μαρτυριών από κατοίκους της πόλης και κοινοτήτων της Καρδίτσας, του Ηρακλείου, της Αθήνας, της Κέρκυρας, του Ηρακλείου Κρήτης και της Θεσσαλονίκης και άλλων περιοχών της Ελλάδας

   Ο Άγιος Φανούριος είναι από τους πιο αγαπητούς άγιους σε όλο τον ελληνικό λαό, που κάθε χρόνο τιμά και πανηγυρίζει την μνήμη του στις 27 Αυγούστου.
Αυτός ο τόσο αγαπητός άγιος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χωρίς αμφιβολία ως δώρο Θεού, διότι ήταν και παράμενε άγνωστος για πολλούς αιώνες. Έγινε γνωστός από την τυχαία εύρεση της εικόνας του τον 14ο αιώνα μ.Χ. στη Ρόδο, όταν έσκαβαν παλιά σπίτια στο νότιο μέρος του παλιού τείχους.
Εκεί βρέθηκε αρχαίος ναός με πολλές κατεστραμμένες εικόνες και μεταξύ αυτών και η καλά διατηρημένη εικόνα επί της οποίας ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Νείλος ο Β’ ο Διασπωρινός (1355 – 1369 μ.Χ.) διάβασε το όνομα του Αγίου «ὁ ἅγιος Φανῶ».
Στην εικόνα, ο Άγιος παριστανόταν σαν νεαρός στρατιώτης, κρατώντας στο δεξιό του χέρι σταυρό, πάνω στον όποιο υπήρχε λαμπάδα αναμμένη, γύρω δε από την εικόνα τα 12 μαρτύρια του.
Σε αυτά ο Μάρτυς παρουσιαζόταν: να στέκεται ανάμεσα σε στρατιώτες και να δικάζεται από τον ηγεμόνα· να πλήττεται απ’ αυτούς με πέτρες στο στόμα και την κεφαλή· να μαστιγώνεται πάλι απ’ αυτούς απλωμένος κατά γης· να κάθεται γυμνός και να ξέεται το σώμα του με σιδερένια νύχια· να είναι κλεισμένος στη φυλακή· να βασανίζεται μπροστά στο βήμα του ηγεμόνα· να καίεται στα μέλη του σώματος του με αναμμένες λαμπάδες· να είναι δεμένος σε μάγγανο και να βασανίζεται· να βρίσκεται ανάμεσα σε θηρία αβλαβής· να είναι ξαπλωμένος κατά γης και να πιέζεται το σώμα από ένα μεγάλο λίθο· να είναι μέσα σε ειδωλολατρικό ναό βαστάζοντας στις παλάμες του αναμμένα κάρβουνα και ο διάβολος να δραπετεύει στον αέρα με θρήνους· να στέκεται μέσα σε ένα καμίνι φωτιάς έχοντας υψωμένα τα χέρια σε σχήμα δεήσεως.
Τον αρχαίο ναό που βρέθηκε η εικόνα, ανοικοδόμησε, ύστερα από πολλές προσπάθειες, ο Νείλος και τον αφιέρωσε στο όνομα του Αγίου Φανουρίου, που όπως φαίνεται συνέταξε και την Ακολουθία του.
Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου Φανουρίου είναι το εξιστορούμενο στη συνέχεια. Τα χρόνια εκείνα εξουσίαζαν την Κρήτη οι Ενετοί, οι οποίοι δεν επέτρεπαν την παρουσία Ορθοδόξου Αρχιερέως στη μεγαλόνησο.
Τέσσερεις άνδρες για να λάβουν τη χειροτονία ταξίδευσαν από την Κρήτη στην Κορώνη της Πελοποννήσου και κατά την επιστροφή αιχμαλωτίστηκαν από τους Αγαρηνούς, οι οποίοι φόνευσαν τον ένα και τους άλλους τρεις μετέφεραν στα Παλάτια (Μίλητο).
Όταν ο πνευματικός τους πατήρ, ονόματι Ιωνάς, πληροφορήθηκε το γεγονός, ταξίδεψε μέχρι τη Ρόδο και εκεί διαπραγματεύθηκε την απελευθέρωσή τους με τον άρχοντα Γεώργιο Πετρανή, ο οποίος είχε εμπορικές σχέσεις με τους τούρκους των Παλατίων.
Λόγω όμως πολεμικών αναταραχών στην περιοχή η προσπάθεια να αφεθούν ελεύθεροι έγινε δυσχερέστερη. Ο Ιωνάς, κατά την εκκλησιαστική συνήθεια, επισκέφθηκε τον μακάριο Νείλο και εκείνος του έκανε λόγο για τον Άγιο Φανούριο και τα θαύματά του, προτρέποντάς τον να επικαλεστεί την αντίληψη και βοήθειά του για το πρόβλημα που τον απασχολούσε. Πράγματι ο πνευματικός έπραξε όπως τον προέτρεψε ο Μητροπολίτης και μετά μερικές μέρες έφθασε μήνυμα από τα Παλάτια ότι οι εξελίξεις ήταν θετικές.
Οι αιχμάλωτοι Ιερείς με θαυμαστό τρόπο αφέθηκαν ελεύθεροι και ο πνευματικός τους πατήρ Ιωνάς από ευγνωμοσύνη προς τον Μεγαλομάρτυρα, επιστρέφοντας, μετέφερε στην Κρήτη αντίγραφο της Εικόνας του και τελούσε έκτοτε πανηγυρικά τη μνήμη του.
Η αγάπη και η τιμή με την οποία περιβάλλεται ο Άγιος Φανούριος έγινε αφορμή να δημιουργηθούν διάφορες ωραίες και ευλαβείς παραδόσεις στο λαό μας, ανάμεσα στις οποίες είναι και το εορταστικό έθιμο της «Πίττας του Αγίου Φανουρίου», ή της «Φανουρόπιττας» που γίνεται την παραμονή της εορτής του.
Η πίτα αυτή είναι συνήθως μικρή και στρογγυλή σαν μικρός άρτος, μοιράζεται στους πιστούς και γίνεται άλλοτε για να φανερώσει κάποιο χαμένο αντικείμενο ή κάποια χαμένη υπόθεση ή ακόμα να φανερώσει την υγεία σε κάποιον ασθενή. Υπάρχει επίσης και παράδοση ότι με τη πίτα αυτή γίνεται μνεία της μητέρας του, αλλά άγνωστο για ποιο λόγο.
Χρόνια πολλά, Βοήθειά μας και του χρόνου με υγεία!

Υλικά για τη Φανουρόπιτα

4 φλιτζάνια του τσαγιού χυμό πορτοκάλι
4 φλιτζάνια του τσαγιού ζάχαρη
2 φλυτζάνια λάδι (βάζουμε καλαμποκέλαιο ή ηλιέλαιο αλλά μπορούμε και με ελαιόλαδο απλά είναι πιο βαριά η γεύση)
1 κιλο φαρίν απ (ίσως χρειαστεί να προσθέσετε λίγο ακόμη ή λιγότερο καθώς το προσθέτουμε λίγο λίγο δουλεύοντας με το χέρι και σταματάμε μόλις δούμε ότι έχει γίνει σαν το μείγμα του κέικ).
6 κουταλιές της σούπας κονιάκ
2 κοφτές κουταλιές της σούπας μπέκιν πάουντερ
2 φλιτζάνια το τσαγιού σταφίδα ξανθή (ραντίστε με νερό και αλευρώστε αν έχετε αγιασμό ακόμα καλύτερα)
2 κουταλιές της σούπας κοφτές κανέλα
Ζάχαρη άχνη για ράντισμα από πάνω
Επειδή κατά την παράδοση τα υλικά πρέπει να είναι 9, αν δεν βάλετε άχνη προσθέστε 1 φλιτζάνι καρυδόψιχα αλεσμένη όχι λιώμα.

  Και γιατί τα υλικά θα πρέπει να είναι 7 ή 9
Της αποδίδεται η ικανότητα να φανερώνει χαμένα αντικείμενα ή και πρόσωπα. Μύθος ή αλήθεια, η φανουρόπιτα είναι ένα νηστίσιμο κέικ που παραδοσιακά φτιάχνεται στη γιορτή του Αγίου Φανουρίου, στις 27 Αυγούστου, χωρίς συγκεκριμένη συνταγή και με μόνη προϋπόθεση ο αριθμός των υλικών της να είναι μονός.
Η φανουρόπιτα είναι μια γλυκιά, νηστίσιμη πίτα (παραδοσιακά φτιάχνεται με ελαιόλαδο και χωρίς αβγά), που προσφέρεται σαν ευλογία ανήμερα της μέρας μνήμης του Αγίου Φανουρίου, στις 27 Αυγούστου, εξου και η ονομασία της. Δεν είναι λίγοι βέβαια, αυτοί που φτιάχνουν φανουρόπιτες και σε άλλες στιγμές μέσα στο χρόνο, πιστεύοντας ότι ο Άγιος θα τους φανερώσει αυτό που αναζητούν: χαμένα αντικείμενα, πρόσωπα, δουλειά, ακόμα και υγεία.

Ήξερες ότι…
Η φανουρόπιτα μπορεί να συνδέεται με τον Άγιο Φανούριο, ωστόσο μοιράζεται για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες της μητέρας του. Σύμφωνα με την παράδοση, η μητέρα του Άγιου Φανούριου ήταν σκληρή, δεν βοηθούσε τους άλλους και γι’ αυτό όταν πέθανε πήγε στην κόλαση. Ο Άγιος Φανούριος με τον Αρχάγγελο Μιχαήλ προσπάθησαν να τη σώσουν, ωστόσο ο κακός χαρακτήρας της στάθηκε και πάλι εμπόδιο και τότε ο Άγιος Φανούριος παρακάλεσε να μη φτιάχνουν τίποτα γι’ αυτόν αλλά μόνο για τη συγχώρεση της ψυχής της μητέρας του.

Πώς φτιάχνεται
Η παρασκευή της είναι πολύ εύκολη, καθώς φτιάχνεται κατά τον ίδιο τρόπο όπως κάθε συνηθισμένο κέικ. Η μόνη ιδιαιτερότητα της, πέρα από το να είναι νηστίσιμη, βρίσκεται στον αριθμό των υλικών που χρησιμοποιούνται. Συγκεκριμένα, τα υλικά της φανουρόπιτας πρέπει να είναι 7, 9 ή και περισσότερα, αλλά ο αριθμός τους πρέπει να είναι πάντα μονός. Οι αριθμοί 7 και 9 συμβολίζουν τα μυστήρια της εκκλησίας, τις μέρες δημιουργίας, αλλά και τα τάγματα τον αγγέλων. Αν σκεφτείς ότι με τα βασικά υλικά: ελαιόλαδο, αλεύρι, μπέικιν πάουντερ, ζάχαρη, σόδα, αλάτι και χυμό πορτοκαλιού έχεις ήδη καλύψει τον ελάχιστο αριθμό των 7 υλικών, μπορείς μετά να “παίξεις” προσθέτοντας ό,τι υλικά σου αρέσουν. Σταφίδες, κανέλα ή άλλα μπαχαρικά και ξηροί καρποί όπως καρύδια δίνουν πολύ νόστιμη γεύση στη φανουρόπιτα σου και δεν ξεφεύγεις και από το έθιμο.

 Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ Οὐράνιος Ἄρτος, ὁ τῆς βρώσεως τῆς μενούσης εἰς τὸν αἰώνα πλουσιοπάροχος χορηγός, ὁ δοτὴρ τῶν ἀγαθῶν, ὁ δὲ Ἠλιού τροφήν ἀγεώργητον πηγάσας, ἡ ἐλπὶς τῶν ἀπηλπισμένων, ἡ βοήθεια τῶν ἀβοηθήτων καὶ σωτηρία τῶν ψυχῶν ἡμῶν. Εὐλόγησον τὰ δῶρα ταῦτα καὶ τοὺς ταῦτα σοὶ προσκομίσαντας, εἰς δόξαν σὴν καὶ τιμὴν τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Φανουρίου. Παράσχου δέ, ἀγαθέ, τοῖς εὐπρεπίσασι τά δῶρα ταῦτα, πάντα τὰ ἐγκόσμια καὶ ὑπερκόσμια ἀγαθά σου. Εὔφρανον αὐτοὺς ἐν χαρᾷ μετὰ τοῦ προσώπου σου, δεῖξον αὐτοῖς ὁδοὺς πρὸς σωτηρίαν. Τὰ αἰτήματα τῶν καρδιῶν αὐτῶν καὶ πάσαν τὴν βουλὴν αὐτῶν ταχέως πλήρωσον, ὁδηγῶν αὐτοὺς πρὸς ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν σου, ἵνα διὰ παντὸς ἐν εὐφροσύνῃ καὶ ἀγαλλιάσει ὑμνῶσι καὶ δοξάζωσι τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς ὄνομά σου, πρεσβείαις τῆς ὑπερευλογημένης Θεοτόκου, τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Φανουρίου, τοῦ Θαυματουργοῦ, καὶ πάντων Σου τῶν Ἁγίων. Ἀμήν 🙏 Χρόνια πολλά παραμονή του Αγίου Φανουρίου Βοήθειά μας 🙏