Το πλαίσιο της κρατικής αρωγής, όπως αυτό υλοποιείται πλέον από τη Γενική Γραμματεία Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, περιλαμβάνει και τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα, καλύπτοντας πεδία που μέχρι πρότινος καλύπτονταν από το πλαίσιο των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ, π. ΠΣΕΑ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Ειδικότερα όσον αφορά τον πρωτογενή τομέα, το διευρυμένο πλαίσιο της κρατικής αρωγής περιλαμβάνει δυο πυλώνες: (α) τις ζημιές στα φυτικά μέσα παραγωγής, δηλαδή το φυτικό κεφάλαιο, και (β) τις ζημιές σε εξοπλισμό, πάγιο κεφάλαιο και άλλα στοιχεία που μέχρι πρότινος καλύπτονταν από τον Κανονισμό των ΚΟΕ (π. ΠΣΕΑ), μέσω του ΕΛΓΑ, αλλά ακόμα και ζημιές που δεν καλύπτονταν από τον εν λόγω Κανονισμό, όπως το έγγειο κεφάλαιο. Από το καλοκαίρι του 2023 και έπειτα έχουν ενεργοποιηθεί και οι δυο πυλώνες στήριξης του πρωτογενούς τομέα μετά από φυσικές καταστροφές σε όλες τις περιοχές της Ελλάδος, μεταξύ αυτών και η Θεσσαλία που επλήγη από ακραία πλημμυρικά φαινόμενα, αλλά και από καταστροφική πυρκαγιά.
Τη Δευτέρα, 11 Μαρτίου 2024, και την Παρασκευή, 15 Μαρτίου 2024, πραγματοποιήθηκαν δυο διευρυμένες συσκέψεις υπό τον Πρωθυπουργό, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, όπου συμμετείχαν θεσμικοί εκπρόσωποι του πρωτογενούς τομέα της Θεσσαλίας, καθώς και εκπρόσωποι των μπλόκων στην περιοχή. Στις εν λόγω συναντήσεις, μαζί με τους αρμόδιους Υπουργούς, συμμετείχε και ο Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, αρμόδιος για την αποκατάσταση από φυσικές καταστροφές και την κρατική αρωγή, κ. Χρήστος Τριαντόπουλος, εστιάζοντας στην υλοποίηση του πλαισίου της κρατικής αρωγής για τον πρωτογενή τομέα των περιοχών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές.
Μέχρι τώρα, σε ένα πλαίσιο στενής συνεργασίας με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, το σύνολο των πόρων της κρατικής αρωγής προς τους αγρότες και κτηνοτρόφους των περιοχών της Ελλάδας που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές από τη Γενική Γραμματεία Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής ανέρχεται σε 72.308.783 ευρώ, με το ποσό αυτό να αυξάνεται συνεχώς καθώς συνεχίζεται η υλοποίηση των σχημάτων στήριξης. Συγκεκριμένα:
- Έχουν καταβληθεί 46.493.000 ευρώ προς 20.506 δικαιούχους κατά την υλοποίηση της πρώτης αρωγής έναντι της προβλεπόμενης επιχορήγησης προς αγροτικές εκμεταλλεύσεις και κτηνοτροφικές μονάδες που επλήγησαν από πλημμύρες και πυρκαγιές, με τον δεύτερο κύκλο αυτής να συνεχίζεται για τις περιοχές που επλήγησαν από τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου. Η ροή της καταβολής του δεύτερου κύκλου της πρώτης αρωγής καθορίζεται από τα στοιχεία που υποβάλλονται στο Υπουργείο από τις επιτροπές και τα κλιμάκια κρατικής αρωγής της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.
- Έχουν καταβληθεί 2.314.889 ευρώ προς 510 δικαιούχους κατά την υλοποίηση της προκαταβολής του 50% της προβλεπόμενης επιχορήγησης προς αγροτικές εκμεταλλεύσεις και κτηνοτροφικές μονάδες που επλήγησαν από πλημμύρες και πυρκαγιές – με αρκετές να είναι οι περιπτώσεις που η προκαταβολή συμψηφίστηκε με την καταβληθείσα πρώτη αρωγή. Η ροή πληρωμών της προκαταβολής συνεχίζεται ανάλογα με τη ροή στοιχείων από τις επιτροπές και τα κλιμάκια κρατικής αρωγής των Περιφερειών. Και στη συνέχεια θα ακολουθήσει, μετά την υποβολή των σχετικών εγγράφων και στοιχείων, η δρομολόγηση και η ολοκλήρωση της καταβολής της επιχορήγησης της κρατικής αρωγής που ανέρχεται στο 70% της εκτιμηθείσας ζημιάς, με ανώτατο όριο τις 500.000 ευρώ.
- Έχουν καταβληθεί 7.835.821 ευρώ προς αγρότες, είτε κατά κύριο επάγγελμα, είτε κατά μη κύριο επάγγελμα, για την αποκατάσταση των απωλειών τους σε φυτικό κεφάλαιο και δη για την αποκατάσταση των δενδρικών καλλιεργειών τους από προγενέστερες φυσικές καταστροφές. Το σχήμα υλοποιείται σε ένα πλαίσιο στενής συνεργασίας με τις υπηρεσίες του ΕΛΓΑ, ως ο αρμόδιος οργανισμός για τον προσδιορισμό της περιμέτρου υλοποίησης του σχήματος, καθώς και των δικαιούχων. Επίσης, μετά από έγκριση του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, την αμέσως επόμενη περίοδο θα καταβληθούν 15.665.072 ευρώ, ως προκαταβολή 50% της προβλεπόμενης επιχορήγησης, προς τους δικαιούχους αγρότες για την αποκατάσταση των απωλειών τους σε φυτικό κεφάλαιο και δη για την αποκατάσταση των πολυετών καλλιεργειών τους από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2023. Συνολικά, λοιπόν, μέχρι τώρα για το σχήμα της στήριξης της αποκατάστασης των απωλειών σε φυτικό κεφάλαιο έχουν κατανεμηθεί 23.500.893 ευρώ και θα αυξηθεί σημαντικά την επόμενη περίοδο, καθώς αναμένονται από τις υπηρεσίες του ΕΛΓΑ η περίμετρος και οι δικαιούχοι που αφορούν τις πλημμύρες του 2023.
Παράλληλα με την υλοποίηση του πλαισίου της κρατικής αρωγής προς τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και τις κτηνοτροφικές μονάδες, θα πρέπει να συνυπολογιστούν και οι αποφάσεις της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής για την έκτακτη χρηματοδότηση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης με στόχο την στήριξη της παραγωγικής δραστηριότητας του πρωτογενούς τομέα. Πρόκειται για μία στήριξη προς δύο κατευθύνσεις σε ένα πλαίσιο στενής συνεργασίας με το Υπουργείο Εσωτερικών. Η πρώτη αφορά την έγκριση έκτακτης χρηματοδότησης προς οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για την αποκατάσταση ζημιών σε υποδομές και δίκτυα άρδευσης των αγροτικών εκμεταλλεύσεων σε περιοχές που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές, με το συνολικό ποσό που έχει εγκριθεί μέχρι τώρα να ανέρχεται στα 5.000.000 ευρώ. Η δεύτερη κατεύθυνση αφορά την έγκριση έκτακτης χρηματοδότησης προς οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για τη στήριξη περιοχών με κτηνοτροφική δραστηριότητα που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές, με το συνολικό ποσό να έχει ξεπεράσει τα 6.000.000 ευρώ.
Ο Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, αρμόδιος για την αποκατάσταση από φυσικές καταστροφές και την κρατική αρωγή, κ. Χρήστος Τριαντόπουλος σημείωσε πως «η επέκταση του πλαισίου της κρατικής αρωγής προς τον πρωτογενή τομέα αντικατέστησε ένα καθεστώς με πολλούς περιορισμούς ως προς τους δικαιούχους, με χαμηλά επίπεδα στήριξης που ήταν αναντίστοιχα των αναγκών και με χρόνους υλοποίησης που ξεπερνούσαν τα τέσσερα έτη χωρίς καμία ενίσχυση προς τους δικαιούχους. Και καταφέραμε να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο, σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τον ΕΛΓΑ και τις Περιφέρειες, με ενισχύσεις υπερπολλαπλάσιες σε σχέση με το παρελθόν, και σε χρόνους υποπολλαπλάσιους από το καθεστώς που παραλάβαμε. Πλέον, από τις πρώτες ημέρες ξεκινά η υλοποίηση του πλαισίου της κρατικής αρωγής προς τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και τις κτηνοτροφικές μονάδες και συνεχίζεται ανάλογα με τη ροή των στοιχείων από όλους τους εμπλεκόμενους, ενώ συνεχώς αναζητούμε τρόπους και μεθόδους για να βελτιώνουμε τους χρόνους και να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες των αγροτών. Προς αυτή την κατεύθυνση, συνεργαζόμαστε και με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για τη στήριξη αγροτικών περιοχών και για την αποκατάσταση των υποδομών και δικτύων άρδευσης των αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Έτσι, μέχρι τώρα, το συνολικό ποσό των πόρων που έχουν κατανεμηθεί για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα ξεπερνά τα 83 εκατ. ευρώ και το ποσό αυτό θα συνεχίζει να αυξάνεται, καθώς προχωρά η υλοποίηση της πλαισίου της κρατικής αρωγής και των εισηγήσεων της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, σε ένα πλαίσιο στενότατης συνεργασίας με όλους».
