Τίθεται, εντός του Ιουλίου 2016, σε βαθμιαία εφαρμογή πρόγραμμα με τίτλο «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» σε έως 30 Δήμους που θα οριστούν βάσει πληθυσμιακών κριτηρίων και δεικτών φτώχειας και ανεργίας και θα αντικαταστήσει το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.
Ειδικότερα ορίζεται η διαδικασία, με βάση την οποία θα ξεκινήσει η β’ φάση της πιλοτικής εφαρμογής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης. Χωρίς να διευκρινίζονται οι 30 δήμοι, στους οποίους θα εφαρμοστεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα, ούτε τα εισοδηματικά κριτήρια για τους δικαιούχους, κάτι που θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση, τονίζεται ότι θα αφορά πολίτες που βρίσκονται σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Γίνεται γνωστό ότι η β’ φάση θα ξεκινήσει τον Ιούλιο και θα διαρκέσει έως το τέλος του έτους.
Σύμφωνα με την μνημονιακή δέσμευση θα πρέπει από την 1.1.2017 το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης να τεθεί σε λειτουργία, πανελλαδικά. Το κόστος από την πιλοτική εφαρμογή υπολογίζεται στα 67,2 εκατ ευρώ. Όμως για την καθολική επέκτασή του, το κόστος εκτινάσσεται στα 900 εκατ ευρώ ή 0,5% του ΑΕΠ.Η δαπάνη αυτή θα προκύψει από κατάργηση προνοιακών παροχών, που θα ενσωματωθούν στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Η επιλογή των παροχών αυτών, θα γίνει από το υπουργείο Εργασίας, έως τον Σεπτέμβριο.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με την τροπολογία η πρώτη φάση αυτού λήγει στις 31.12.2016 και περιλαμβάνει τους ακόλουθους τρεις πυλώνες: την εισοδηματική ενίσχυση, την πρόσβαση και διασύνδεση σε συμπληρωματικές κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες και τις υπηρεσίες ενεργοποίησης και προώθησης των δικαιούχων σε δράσεις σχετικά με την εύρεση εργασίας, την επαγγελματική κατάρτιση κ.λπ.
Η διαχείριση των δαπανών, που θα διατεθούν για την τεχνική συνδρομή της πρώτης φάσης υλοποίησης του προγράμματος, δύναται να ανατεθεί από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης σε φορείς υλοποίησης, κατόπιν σύναψης προγραμματικών συμβάσεων.
Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης είναι αφορολόγητο, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται με ήδη βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο ή πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε άλλης παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
Προβλέπεται ότι, με κοινές υπουργικές αποφάσεις ρυθμίζονται ο καθορισμός των δικαιούχων (βάσει κριτηρίων εισοδήματος, περιουσίας και διαμονής), το ύψος του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης για κάθε ωφελούμενη μονάδα, κ.λπ. Η δαπάνη, για το τρέχον έτος, απο την καταβολή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, το ύψος της οποίας εξαρτάται από την έκδοση και το περιεχόμενο των προβλεπόμενων κ.υ.α., και εκτιμάται από το επισπεύδον Υπουργείο υπολογίζεται απο το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στο ποσό των 67,2 εκατ. ευρώ.
Όπως αναφέρει η τροπολογία με την παρούσα ρύθμιση επιδιώκεται η σφαιρική αντιμετώπιση ακραίων φαινομένων φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού και διαπιστώνει ότι την τελευταία εξαετία το ποσοστό του πληθυσμού της χώρας, που βρίσκεται είτε σε κίνδυνο φτώχειας είτε σε κατάσταση κοινωνικού αποκλεισμού αυξήθηκε σημαντικά.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με την Eurostat, βρίσκεται στη χειρότερη θέση στην ΕΕ-28 όσον αφορά τον κίνδυνο φτώχειας. Την πρώτη θέση στην ΕΕ-28 κατέχει η χώρα μας και στην παιδική φτώχεια, ενώ υψηλά ποσοστά φτώχειας χαρακτηρίζουν τα μονογονεϊκά νοικοκυριά. Οι προβλέψεις του άρθρου αυτού είναι συμπληρωματικές των μέτρων που ήδη έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης . Το πρόγραμμα της αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης προέβλεπε ιδίως στοχευμένες δράσεις και ενέργειες, οι οποίες ήταν απολύτως αναγκαίες για να αντιμετωπίσουν τις πιο ακραίες πλευρές της κρίσης. Η εμπειρία από την εφαρμογή αυτού του νόμου σύμφωνα με την τροπολογία αξιοποιείται και στην παρούσα ρύθμιση, υπό το φως και των συμπερασμάτων της αξιολόγησης της πιλοτικής εφαρμογής του Εγγυημένου Κοινωνικού Εισοδήματος. Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης μέχρις ότου φτάσουν σε αξιοπρεπές επίπεδο και η προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής ένταξης και επανένταξης των φτωχών προσώπων και οικογενειών αποτελούν τον κύριο σκοπό - σύμφωνα με την κυβέρνηση, - της προτεινόμενης μεταρρύθμισης.
Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης συνιστά ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κοινωνικών παρεμβάσεων, που θεμελιώνονται σε τρεις πυλώνες και αποσκοπούν στη διασφάλιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και στην ενεργό συμμετοχή των ωφελούμενων στον κοινωνικοοικονομικό ιστό της χώρας. Το παρόν νομοσχέδιο εντάσσεται στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής Κοινωνικής Ένταξης (ΕΣΚΕ) του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας, η οποία προσανατολίζεται στην ενίσχυση του κοινωνικού ιστού με παρεμβάσεις που καλύπτουν όλον τον πληθυσμό χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, εξασφαλίζουν μακροπρόθεσμο κοινωνικό και οικονομικό όφελος και συμβάλλουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Ωφελούμενοι και τα κριτήρια
Ως Ωφελούμενες Μονάδες ορίζονται οι κάτωθι κατηγορίες: (α) Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: κάθε ενήλικο άτομο (άγαμος/η, χήρος/α, διαζευγμένος/η ή σε διάσταση), που υποβάλλει ατομική φορολογική δήλωση και δεν εμπίπτει στην κατηγορία ενηλίκων έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές, σε σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, (β) Πολυπρόσωπο νοικοκυριό: περιλαμβάνει όλα τα άτομα, που διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη και απαρτίζεται από ένα άτομο και ένα ή περισσότερα τέκνα, ή από έγγαμο ζευγάρι, ή ζευγάρι, το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με ή χωρίς τέκνα, καθώς και από φιλοξενούμενα άτομα ή φιλοξενούμενη οικογένεια.
Ως Ανήλικα μέλη ορίζονται τα μέλη της ωφελούμενης μονάδας έως δεκαοκτώ (18) ετών. Άστεγοι, που διαβιούν στο δρόμο ή σε ακατάλληλα καταλύματα, με την προϋπόθεση ότι έχουν καταγραφεί από τις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων της πρώτης φάσης ή κάνουν χρήση των υπηρεσιών Ανοικτών Κέντρων Ημέρας Αστέγων που λειτουργούν στους Δήμους της πρώτης φάσης, δύναται να είναι ωφελούμενοι του προγράμματος.
Ως Εισοδηματική Ενίσχυση ορίζεται η διαφορά μεταξύ του Εγγυημένου Ποσού και του εισοδήματος, όπως αυτό υπολογίζεται στο πλαίσιο του Προγράμματος του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης για τους σκοπούς της επιλεξιμότητας, διαιρούμενου δια του αριθμού των μηνών που αυτό αφορά, δηλαδή δια του έξι (6).
Ως Εγγυημένο Ποσό νοείται τον ποσό, που καθορίζεται από τις αρμόδιες αρχές και προσαρμόζεται ανάλογα με τον αριθμό και την ηλικία των μελών της ωφελούμενης μονάδας. Ως Κατώφλι Εισοδήματος ορίζεται το εισοδηματικό κριτήριο για ένταξη στο Πρόγραμμα και ισούται με το Εγγυημένο Ποσό που θα καθοριστεί με την υπουργική απόφαση.
Ως Δηλούμενο Εισόδημα ορίζεται το δηλούμενο από τους αιτούντες συνολικό εισόδημα από κάθε πηγή ημεδαπής και αλλοδαπής προέλευσης - προ φόρων, μετά την αφαίρεση των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση - που έλαβαν όλα τα μέλη της ωφελούμενης μονάδας τους τελευταίους έξι (6) μήνες πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στο Πρόγραμμα του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης.
Στο συνολικό δηλωθέν εισόδημα συμπεριλαμβάνεται και το σύνολο των επιδομάτων και άλλων ενισχύσεων, καθώς και το απαλλασσόμενο εισόδημα ή το φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα, με τις παρακάτω εξαιρέσεις. Στο δηλούμενο εισόδημα δεν περιλαμβάνονται το επίδομα αναδοχής το επίδομα των απροστάτευτων τέκνων, καθώς και τα μη ανταποδοτικά επιδόματα αναπηρίας, που χορηγούνται από το κράτος.
Ως μη δυνάμενοι για εργασία θεωρούνται οι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, που εμπίπτουν στις κάτωθι κατηγορίες:
α. Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ), τα οποία σύμφωνα με τη γνωμάτευση της Επιτροπής Πιστοποίησης Αναπηρίας έχουν κριθεί «ανίκανα για εργασία». Σε περίπτωση που άτομο με αναπηρία δεν έχει την ως άνω γνωμάτευση, αλλά ισχυρίζεται ότι είναι ανίκανο για εργασία, προσκομίζει σχετική υπεύθυνη δήλωση και πιστοποιητικό του ποσοστού αναπηρίας από την Επιτροπή Πιστοποίησης Αναπηρίας,
β. Φοιτητές πλήρους απασχόλησης, μαθητευόμενοι των επαγγελματικών σχολών ή όσοι εξασκούνται πρακτικά στο πλαίσιο επαγγελματικού εκπαιδευτικού προγράμματος χωρίς εργασιακή σχέση.
γ. Όσοι υπηρετούν τη θητεία τους στις ένοπλες δυνάμεις. Ως δυνάμενοι για εργασία νοούνται οι δικαιούχοι του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης ηλικίας δεκαοκτώ (18) έως εξήντα πέντε (65) ετών, που δεν υπάγονται στις ως άνω κατηγορίες, όπως διαλαμβάνονται στο προηγούμενο εδάφιο.
Οι «αρμόδιοι»
Αρμόδια όργανα για την υλοποίηση του Προγράμματος του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης είναι τα εξής :το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με Ομάδα Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ), υπαγόμενη στον Γενικό Γραμματέα Πρόνοιας, της οποίας η συγκρότηση, σύνθεση και λειτουργία καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών (ΓΓΠΣ), η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών (ΓΓΔΕ), η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ Α.Ε.) , τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ), οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α' Βαθμού (Δήμοι), το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ), ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) και το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ). Η διαχείριση των δαπανών, που θα διατεθούν για την Τεχνική Συνδρομή της πρώτης φάσης υλοποίησης του Προγράμματος «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης», δύναται να ανατεθεί από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης σε φορέα/εις υλοποίησης, κατόπιν σύναψης προγραμματικής/ών σύμβασης/εων.
Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης είναι αφορολόγητο, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται με ήδη βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο ή πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε άλλης παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα. Οι άστεγοι, εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του προβλεπόμενου από την κείμενη νομοθεσία προστίμου για εκπρόθεσμη υποβολή ΕΙ. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών, Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζονται ο καθορισμός των δικαιούχων, βάσει κριτηρίων εισοδήματος, περιουσίας και διαμονής, η βάση και ο τρόπος υπολογισμού, καθώς και το ύψος του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης για κάθε ωφελούμενη μονάδα, οι αρμοδιότητες των οργάνων για την υλοποίηση του Προγράμματος, οι εξαιρέσεις υπαγωγής στο Πρόγραμμα, οι υποχρεώσεις των δικαιούχων, ο χρόνος και ο τρόπος καταβολής της εισοδηματικής ενίσχυσης, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και η διαδικασία ένταξης στο Πρόγραμμα, οι προϋποθέσεις αναστολής και διακοπής της καταβολής του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης και οι επιπτώσεις αυτών, η επιλογή των Δήμων εφαρμογής του Προγράμματος, οι όροι και οι προϋποθέσεις της διοικητικής διαδικασίας επίλυσης των σχετικών διαφορών, όπως η φύση της προσβαλλόμενης πράξης, οι προθεσμίες κατάθεσης και απόφανσης επί της ένστασης και το αρμόδιο όργανο εξέτασης, η συγκρότηση του οποίου θα γίνει με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα λεπτομερειακού ή τεχνικού χαρακτήρα του παρόντος άρθρου.
www.dikaiologitika.gr
