Η παγκόσμια ημέρα νερού, που γιορτάζεται από το 1993 στις 22 Μαρτίου κάθε έτους, αποτελεί υπενθύμιση για την σημαντικότητα των υδάτινων πόρων αλλά και έκκληση για δράσεις για την προστασία τους.
Κάθε χρόνο, το UN-Water, ο συντονιστικός μηχανισμός του ΟΗΕ για το νερό επιλέγει ένα θέμα που εστιάζει σε μια κρίσιμη πτυχή της διαχείρισης του νερού. Για το 2025, το θέμα είναι η “Διατήρηση των Παγετώνων”, επισημαίνοντας τον ζωτικό ρόλο των παγετώνων στην παγκόσμια υδατική κρίση που έχει να κάνει με την διατήρηση του παγκόσμιου υδάτινου ισοζυγίου και την συμβολή στην σταθερότητα του κλίματος.
Οι παγετώνες αποθηκεύουν περίπου το 69% του γλυκού νερού της Γης, λειτουργώντας ως φυσικά αποθέματα που ρυθμίζουν την παροχή νερού σε εκατομμύρια ανθρώπους. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή επιταχύνει την τήξη τους, προκαλώντας άνοδο της στάθμης της θάλασσας, εξάντληση των αποθεμάτων γλυκού νερού και περιβαλλοντικές διαταραχές. Η Διατήρηση των Παγετώνων είναι σημαντική επειδή διασφαλίζουν το νερό, ρυθμίζουν το κλίμακαι προστατεύουν τα οικοσυστήματα και την βιοποικιλότητα.
Σήμερα, κάτω από την πίεση της κλιματικής κρίσης που οδηγεί σε εμφανή και ολοένα αυξανόμενη μείωση των αποθεμάτων σε καθαρό πόσιμο νερό, η ανάγκη για ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων γίνεται επιτακτική.
Ο ρόλος λοιπόν των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) γίνεται ολοένα και πιο σημαντικός διότι, εξασφαλίζουν στην ελληνική περιφέρεια την πρόσβαση σε νερό ανθρώπινης κατανάλωσης και σε υπηρεσίες αποχέτευσης σε προσιτή για όλους τους πολίτες τιμή.
Από την αρχή του 2025, με την ανάρτηση για διαβούλευση του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό των ΔΕΥΑ διαφάνηκε ότι θα συνεχιστούν οι πιέσεις για την περαιτέρω επέκταση της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, δύο εισηγμένων στο χρηματιστήριο επιχειρήσεων ύδατος, πέρα από τα όρια της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Είναι λοιπόν διακριτός πλέον ο κίνδυνος και στην Ελλάδα να αυξηθεί η συμμετοχή των ιδιωτών στην διαχείριση των υπηρεσιών ύδρευσης.
Το γεγονός αυτό προκαλεί ανησυχίες λόγω της προηγούμενης εμπειρίας σε παρόμοιες περιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο διότι, σε κάθε περίπτωση που η διαχείριση πέρασε από τους δημόσιους και δημοτικούς φορείς σε επιχειρήσεις που συμμετέχουν ιδιώτες, έχουν προκύψει σοβαρά προβλήματα που έχουν να κάνουν με :
Αύξηση τιμών: Σε πολλές περιπτώσεις, η αύξηση της συμμετοχής των ιδιωτών στις επιχειρήσεις ύδατος, έχει οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις στις τιμές των υπηρεσιών ύδρευσης, καθιστώντας το νερό λιγότερο προσιτό για τους πολίτες.
Υποβάθμιση της ποιότητας: Υπάρχουν αναφορές ότι η ποιότητα του νερού επιδεινώθηκε μετά την ιδιωτικοποίηση, λόγω περικοπών σε δαπάνες συντήρησης και επενδύσεων.
Μειωμένη διαφάνεια και λογοδοσία: Οι ιδιωτικές εταιρείες ενδέχεται να μην έχουν ως υποχρέωση την συνεχή ενημέρωση των πολιτών όσο οι δημόσιοι και δημοτικοί φορείς, γεγονός που οδηγεί σε έλλειψη διαφάνειας στην διαχείριση των υδάτινων πόρων.
Κοινωνικές ανισότητες: Η εμπορευματοποίηση του νερού μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμένη πρόσβαση στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, επιδεινώνοντας τις κοινωνικές ανισότητες.
Απαξίωση δημόσιων υποδομών: Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ιδιωτικές εταιρείες μπορεί να μην επενδύουν επαρκώς στη συντήρηση και αναβάθμιση των υποδομών, οδηγώντας σε μακροπρόθεσμη υποβάθμισή τους.
Μονοπωλιακές πρακτικές: Η φύση των υπηρεσιών ύδρευσης είναι τέτοια που δεν επιτρέπει τον ανταγωνισμό, με αποτέλεσμα οι ιδιωτικές εταιρείες να λειτουργούν ως μονοπώλια, χωρίς κίνητρα για βελτίωση των υπηρεσιών ή μείωση των τιμών.
Λόγω των παραπάνω προβλημάτων, πολλές πόλεις και χώρες που ιδιωτικοποίησαν τις υπηρεσίες ύδρευσης τις έχουν πλέον επαναφέρει σε δημόσια ή δημοτική διαχείριση, αναγνωρίζοντας τη σημασία του νερού ως βασικού δημόσιο αγαθού, αναγκαίου για την διατήρηση της ζωής και όχι ως πηγή για συσσώρευση κερδών.
Συνεχίζουμε λοιπόν τον αγώνα μας για την προστασία του κοινωφελούς χαρακτήρα των ΔΕΥΑ και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας τους.
Για την προστασία των πολιτών από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης και της μείωσης των αποθεμάτων των υδατικών πόρων.
